Mục đích đầu tiên của nhuộm tóc là nhằm che đậy tuổi tác. Khoảng 70% phụ nữ trên thế giới có ít nhất một lần nhuộm tóc. Ưu điểm của các chất nhuộm tóc hiện đại là sự đa dạng về kỹ thuật và lợi ích. Người ta có thể tìm thấy sản phẩm thích hợp cho nhu cầu của mình với nhiều màu sắc phong phú, đa dạng.

Có hai nhóm chất nhuộm tóc được phân loại theo cơ chế tạo màu cho tóc: cơ chế không oxy hoá và oxy hoá. Tuỳ theo thời gian tồn tại, chất nhuộm tóc được phân thành ba nhóm: tạm thời, bán vĩnh viễn và vĩnh viễn. Hai nhóm đầu dựa vào cơ chế không oxy hoá, nhóm vĩnh viễn chủ yếu dựa vào cơ chế oxy hoá.

Chất nhuộm tóc tạm thời: tạo sự thay đổi màu sắc nhanh, đơn giản và tạm thời do màu sắc có thể loại bỏ dễ dàng sau lần gội đầu tiên. Các chất nhuộm chỉ lắng đọng trên bề mặt sợi tóc. Nhóm này được bào chế dưới nhiều dạng chế phẩm như dạng dầu gội, dạng xịt tóc, dạng lotion, dạng bọt… Các chất hoá học được sử dụng trong nhóm này thường là: hợp chất azo, triphenylmethane, indoamine, indophenol.

Chất nhuộc tóc bán vĩnh viễn: tạo sự thay đổi màu sắc kéo dài hơn và phai màu dần theo số lần gội. Nhóm này có thể sử dụng tại các salon tóc hoặc tại nhà theo sự hướng dẫn của nhà sản xuất. Nhóm này được bào chế dưới nhiều dạng chế phẩm như dạng lotion, dạng gel, dạng kem và dạng bọt… Các chất hoá học tạo màu có thể thấm đến vỏ sợi tóc, nhưng chúng sẽ lan dần ra bề mặt sợi tóc và biến mất sau vài lần gội. Các chất được sử dụng trong nhóm này thường là: nhóm nitro (phenylenediamine, aminophenol và aminophenyl ether), nhóm axít (azo axít, axít anthraquinone) và nhóm basic (azo basic, basic anthraquinone).

Chất nhuộm tóc vĩnh viễn: được sử dụng nhiều nhất hiện nay do có tính ổn định và người tiêu dùng chỉ cần sử dụng mỗi tháng một lần. Hầu hết nhóm này đều sử dụng chất nhuộm oxy hoá. Các sản phẩm của nhóm gồm hai chai, một chứa chất nhuộm màu oxy hoá (phenylenediamine, aminophenol và aminophenyl ether) và chất kiềm hoá (ammonia hoặc monoethanolamine), chai kia chứa tác nhân oxy hoá (hydrogen peroxide), được trộn với nhau trước khi nhuộm. Loại này thường tạo pH kiềm mạnh (9 – 10,5) thấm sâu đến lớp vỏ của sợi tóc nên tạo màu sắc ổn định và kéo dài.

Thuốc nhuộm tóc là những chất hoá học nên có khả năng gây dị ứng đối với cơ thể, mặc dù chỉ một tỷ lệ rất nhỏ trong dân số bị ảnh hưởng. Đa số phản ứng dị ứng với chất nhuộm tóc là phản ứng quá mẫn muộn (phản ứng dị ứng loại 4), thường xảy ra ở vị trí tiếp xúc. Chỉ một vài trường hợp có phản ứng nặng và lan rộng như phù mặt. Phản ứng dị ứng thường gặp là da nổi đỏ, phù nề, nổi mụn nước, ngứa… ở vị trí tiếp xúc chất nhuộm tóc. Những chất nhuộm tóc có chứa hydrogen peroxide hoặc ammonia có thể gây kích ứng, do đó cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và để xa tầm tay trẻ em. Ngoài ra, chất nhuộm tóc chủ yếu là những chất oxy hoá với pH kiềm mạnh nên có thể làm thay đổi cấu trúc sợi tóc. Các peroxide kiềm này sẽ phá vỡ lớp bề mặt kỵ nước được xem là hệ thống bảo vệ của tóc, làm sợi tóc dễ bị tổn thương, tóc thô ráp khó chải, mất bóng và giảm độ mạnh (dễ gãy).

Đầu năm 2008, các chuyên gia hàng đầu về ung thư của cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế (thuộc tổ chức Y tế thế giới) đã xem xét lại tất cả các nghiên cứu và bài báo khoa học được công bố và kết luận rằng không có mối liên hệ giữa chất nhuộm tóc và tăng nguy cơ gây ung thư. Cơ quan Quản lý thành phần mỹ phẩm Hoa Kỳ cũng kết luận tương tự.

Theo hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ, thuốc nhuộm tóc cũng tương đối an toàn với phụ nữ có thai do rất ít chất nhuộm hấp thu qua da. Tuy nhiên, nhiều nhà chăm sóc sức khoẻ khuyến cáo không sử dụng thuốc nhuộm tóc vĩnh viễn trong ba tháng đầu thai kỳ, do hơi hoá chất toả ra trong quá trình xử lý có thể ảnh hưởng đến thai, nhất là những chất nhuộm tóc có chứa ammonia

Theo Ths.Bs. Võ Quang Đỉnh Sài Gòn & Tiếp Thị