Ung thư là gì?

Ung thư xuất hiện khi tế bào trong cơ thể bắt đầu sinh sôi ngoài tầm kiểm soát, hình thành nên các tế bào bất thường khác. Chúng kết dính lại để tạo thành khối u. Nếu tế bào từ khối u không lây lan, thì đó là u lành. Nó không phải là một dạng của ung thư và thường được cắt bỏ.

Ngược lại, nếu chúng xâm nhập vào các mô khỏe mạnh gần đó hay các cơ quan khác, thì khối u tiếp tục lớn lên. Dần dần trở thành u ác tính. Các tế bào ung thư sẽ lan nhanh nếu không điều trị.

Nguyên nhân của ung thư

Mỗi tế bào trong cơ thể đều chứa DNA (viết tắt của tên Tiếng Anh, deoxyribonucleic acid). Các DNA mang mã di truyền và chứa thông tin chỉ dẫn cần thiết để tế bào họat động. Nếu DNA nằm trong nhân tế bào bị tổn thương, sẽ kéo theo các tế bào họat động không đúng hướng. Vì thế, các tế bào sẽ phục hồi DNA hoặc bị phân hủy. Riêng tế bào ung thư không bị tiêu diệt mà tiếp tục sản sinh nhiều thêm. DNA bị đột biến sẽ nằm trong nhân những tế bào ung thư mới này.

Hút thuốc hoặc phơi nắng quá nhiều dưới mặt trời có thể làm DNA bị tổn thương. Những gia đình có tiền sử mắc bệnh ung thư thì con cái có nhiều khả năng mắc bệnh. Ngay cả khi đã thuyên giảm, người từng bị ung thư vẫn có nguy cơ bệnh tái phát cao. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, nguyên nhân căn bệnh này vẫn chưa được tìm ra.

Một dạng ung thư. Ảnh minh họa

Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, họ đã phát hiện hơn 80 dấu hiệu di truyền có khả năng làm tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư buồng trứng. Các nhà khoa học tin rằng, kết quả sẽ sớm đưa ra DNA để xét nghiệm ung thư.

Tại sao ung thư là con đường dẫn đến cái chết?

Tế bào ung thư di chuyển theo đường máu hoặc bạch huyết và xâm nhập vào các cơ quan khác. Từ đó, phát triển nhanh và hình thành nên khối u mới. Giả sử, nếu ung thư ruột lây lan qua chính thành ruột thì có thể di chuyển đến bàng quang. Nếu tế bào ung thư đi theo đường máu chúng sẽ xâm nhập đến những cơ quan xa hơn như phổi hoặc não. Theo quá trình phát triển của bệnh mà sau đó các khối u lần lượt thay thế vị trí của các mô bình thường.Theo y học, đó được gọi là quá trình di căn.

Một khi ung thư đã bắt đầu lây lan từ khối u nguyên căn đến nơi khác thì cơ hội để chữa bệnh thấp, rất khó để điều trị.

Bệnh ung thư gây tổn hại đến cơ thể bằng nhiều cách. Kích thước của khối u làm ảnh hưởng đến các cơ quan lân cận hoặc các ống dẫn. Ví dụ, khối u ở tuyến tụy phát triển có thể làm ngăn chặn ống dẫn mật, là nguy cơ dẫn đến bệnh vàng da. U não thúc ép các bộ phận quan trọng khác của não bộ, dẫn đến việc mất tín hiệu liên lạc. Và cùng với các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.

Tại sao rất khó để ngăn chặn ung thư?

Đây là một loại bệnh vô cùng phức tạp. Mỗi dạng ung thư đều khác nhau hoàn toàn về mặt sinh học. Ung thư da về mặt sinh học khác với ung thư máu, còn được gọi là ung thư bạch huyết, trong đó chứa hàng trăm kiểu ung thư khác nữa. Sau đó chúng kết hợp với di truyền cá nhân và bản chất ngẫu nhiên của các DNA đột biến gây ung thư.

Tất cả nguyên do này làm hiệu quả điều trị rất khó để đạt tiến triển tốt.

Phẫu thuật sớm để loại bỏ khối u. Nhưng nếu còn sót lại bất kỳ tế bào ung thư nào thì bệnh vẫn có thể trở lại. Trước khi tiến hành phẫu thuật cắt bỏ mà tế bào từ khối u nguyên căn đã xâm nhập đến các cơ quan khác thì bệnh rất khó thể điều trị dứt điểm.

Các tế bào ung thư nằm trong cơ thể chúng ta nên khi điều trị để làm tê liệt các tế bào gây bệnh đồng nghĩa với việc phá hoại các tế bào khỏe mạnh.

Một giả thuyết gây tranh cãi về việc tại sao ung thư rất khó để chữa lành, là do nó đã ăn sâu vào đặc điểm gen di truyền của chúng ta. Bằng việc tiến hành nghiên cứu, giáo sư Paul Davies của Đại học bang Arizona tin rằng, ung thư có từ cách đây hàng tỉ năm vào thời điểm bình minh của cuộc sống đa bào. Khi tế bào phát triển không kiểm soát chính là lợi thế cho ung thư. Lập luận của ông bị phản bác. Bởi ngay sau đó, xuất hiện nhiều gen phức tạp hơn, nhưng chúng không họat động trong tất cả các cơ thể sống. Theo đó, đã có thêm một vài giả thuyết theo kiểu xa xưa được tiết lộ về nguồn gốc căn bệnh khó chữa này.

Các nhà khoa học khác lại tranh cãi. Họ cho rằng qua hàng triệu năm tiến hóa, những nguyên do này không còn tồn tại.

Nghiên cứu ung thư trong tương lai

Từ việc xác định xem ung thư ở đâu trong cơ thể, như ung thư vú có nhiều điểm chung với ung thư buồng trứng hơn là các kiểu ung thư khác ở ngực, địa hạt nghiên cứu ung thư đang dần thay đổi.

Các nhà khoa học đang đi sâu nghiên cứu bên trong tế bào ung thư- một khối u có thể có đến 100.000 gen đột biến và những thay đổi trong quá trình bệnh phát triển. Xác định những đột biến là nguyên nhân chắc chắn của ung thư, trên cơ sở đó điều chế ra loại thuốc thích hợp với nhiều loại u.

Dựa trên những hiểu biết mới nhất, các nhà khoa học tạo ra phương pháp chữa bệnh ung thư ở cấp độ phân tử. Việc điều trị sẽ ngăn chặn việc bệnh phát triển bằng cách can thiệp tới các phân tử đặc biệt-liên quan đến sự phát triển của khối u.

Thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp gen cũng được tiến hành. Bao gồm việc thêm vật liệu di truyền vào tế bào của cơ thể để chống lại hoặc ngăn ngừa căn bệnh này.

Mộc Miên