Sản xuất giá đỗ bằng hóa chất

Theo những người chuyên làm nghề sản xuất giá đỗ, nếu muốn làm nghề này thì không thể nào làm theo phương pháp truyền thống với nguyên liệu trong nước vì rất khó làm. Nếu dùng đậu trong nước, giá đỗ thành phẩm sẽ nhiều rễ và dài loằng ngoằng, người tiêu dùng sẽ không thích. Chính vì thế, trước đây, phần lớn các hộ sản xuất chọn đậu của Trung Quốc và Myanmar. Những năm trở lại đây, người làm giá chỉ dùng loại đậu của Trung Quốc vì dễ làm. Song song đó, hóa chất dùng để ngâm giá và pha nước tưới giá cũng là của Trung Quốc. Các hộ đều sản xuất theo một quy trình giống nhau: Ủ đậu vài tiếng rồi ngâm nước vôi, sau đó cách 3 tiếng thì tưới nước một lần. Nước phải xử lý bằng cách pha một thứ bột. Các lu giá đến ngày thứ 2 có thể ngâm với thuốc chống rễ được rồi. Ngày thứ 2 và ngày thứ 3 ngâm với thuốc này khoảng 15 phút mỗi lần ngâm, đến hôm sau là ra giá.

2 loại hóa chất dùng để làm giá.

Sử dụng theo lời mách bảo

Qua tìm hiểu, hai loại hóa chất chính mà những cơ sở sản xuất giá ở TP.HCM sử dụng là một hóa chất dạng bột màu trắng đựng trong bao 50kg có tên Soda ASH Light và loại dung dịch đựng trong ống nhựa nhỏ 20ml, cả hai toàn chữ Trung Quốc, không có một dòng chữ hướng dẫn sử dụng nào bằng tiếng Việt. Chỉ  những người thực sự am hiểu tiếng Trung và có kiến thức về hóa học thì mới hiểu hết được nội dung trên bao bì của loại thuốc này.

Điều đó cho thấy người bán và sử dụng có ai dám chắc chắn biết và hiểu hết được tất cả chỉ dẫn, cơ sở sản xuất, xuất xứ hay cả liều lượng dùng, cách dùng ra sao? Thay vào đó chỉ là những lời mách bảo theo kiểu rỉ tai nhau và tự biên tự diễn khi người dân sử dụng. Theo lời một người làm giá đỗ ở Thượng Cát (Hà Nội) thì: “Chủ yếu người bán “hướng dẫn” thuốc dùng thế nào, thì người ủ cứ thế mà làm. Chứ làm gì có chuyện đi xem chữ trên vỏ ghi chép cái gì”.

Nhiều hoạt chất không rõ ràng

Ngay sau khi nhận được phản ánh tình trạng người sản xuất giá ăn  sử dụng hóa chất để ủ giá, các cơ quan chức năng đã thu được các mẫu hóa chất người dân dùng để ủ giá có nguồn gốc từ Trung Quốc, được sản xuất bởi Công ty TNHH Phú Dung (tỉnh Giang Tô).

Theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), kết quả phân tích truy tìm 15 hoạt chất được xác định là có nguy cơ cao, đã phát hiện 2 hoạt chất, gồm: 6-Benzylaminopurine thuộc nhóm Cytokinin và Gibberelin A28 với hàm lượng từ 1,19 đến 1,26%. Đây là các hoạt chất điều hòa sinh trưởng, có tác dụng hạn chế mọc rễ, kích thích nảy mầm.

Ở Việt Nam, hoạt chất 3G có chứa Cytokinin đã được đưa vào danh mục cho phép sử dụng trong sản xuất giá đỗ. Tuy nhiên, 2 hoạt chất có nguồn gốc từ Trung Quốc nêu trên chưa được đăng ký, khảo nghiệm, đương nhiên chưa được phép sử dụng ở nước ta. Những người sử dụng các hoạt chất này để ủ giá đỗ là vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm, sử dụng hóa chất trong sản xuất thực phẩm và tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm

Giá được làm bằng hóa chất có thân mập, tròn, đẹp, bắt mắt.

Gây bệnh cho người dùng

Tình trạng dùng chất kích thích, hóa chất không rõ nguồn gốc để “kích” giá phát triển nhanh, mập và đẹp là điều các chuyên gia y tế rất lo ngại cho sức khỏe người sử dụng.

Soda ASH Light là loại hóa chất được dùng trong công nghiệp làm bột giặt (thường là làm xà phòng bột), mang tính kiềm cao và có công dụng tẩy trắng nên mục đích người ta tưới là để tẩy trắng thân giá cho đẹp. Còn việc cho bột trắng này từ khi còn là hạt đậu xanh nhằm “kích” hạt đậu nhanh bung vỏ để sớm phát triển thành cây giá, rút ngắn thời gian cho ra sản phẩm.

Soda ASH Light công nghiệp chứa rất nhiều tạp chất, nhất là các kim loại nặng. Nếu sử dụng lâu dài, các tồn dư của những kim loại nặng sẽ tích tụ lại trong cơ thể gây nên các bệnh mạn tính, ảnh hưởng lên gan, thận, thần kinh, và nó còn là yếu tố gây ung thư.

Với dung dịch kích thích cho thân giá mập, tròn và đẹp, trên đó có ghi một số thành phần của các kim loại nặng như Fe, Cu, Zn, Mn…, sẽ gây những hậu quả khó lường cho người sử dụng. Hậu quả đó diễn ra từ từ, âm thầm, mà người ta không thể biết được. Cụ thể, các kim  loại nặng tích tụ lâu ngày sẽ tàn phá tế bào cơ thể, gây bệnh mạn tính, bệnh thần kinh, suy thận, tác hại lên tim mạch, gan; và ung thư là hậu quả sau cùng đáng lo ngại.

Vì vậy, tốt nhất người dân nên sử dụng các loại giá đỗ được ủ theo phương thức thông thường, không sử dụng hóa chất, đó là loại giá có rễ, có lá mầm để đảm bảo an toàn. Giá ủ bằng hóa chất thường có màu trắng, thân căng bóng, không có rễ, trông rất bắt mắt.